Damp-open bouwen
Niet willen wonen in een plastic zak? Zorg voor 'ademende' wanden.
Gebouwen ademen niet
Om maar gelijk duidelijk te zijn: een gebouw(schil) 'ademt' niet. Ademen is immers de uitwisseling van gebruikte lucht, door verse frisse lucht. Wanden en daken van een woning kunnen dat niet. Verse lucht komt in gebouwen door middel van gezonde ventilatie.
Wat betekent dan damp-open bouwen? Eigenlijk betekent het dat er een dampstroom mogelijk is door wanden en daken. Het is goed vergelijkbaar met warmte. Als het binnen warmer is dan buiten, zal warmte naar buiten stromen. Hoe meer warmteweerstand (hogere Rc waarde) hoe minder warmteverlies er ontstaat. Ook bij waterdamp zal bij een hogere dampdifusieweerstand of dampweerstand minder damp door de buitenschil gaan.
Veel traditionele woningen worden dampdicht gebouwd. Dan worden er folies toegepast en isolaties met een hoge dampweerstand, die dus weinig tot geen damp kunnen doorlaten of opnemen.
Damp-open gebouwen kenmerken zich door een lagere dampweerstand waardoor waterdamp door de buitenschil van een gebouw kan stromen. Door te zorgen dat van binnen naar buiten de dampweerstand steeds minder wordt, zullen wanden en daken naar buiten kunnen uitdampen of drogen. Natuurlijke isolatiematerialen kunnen goed damp opnemen en afstaan. Daarmee is dan ook heel goed een damp-open buitenschil te maken. Vandaar dat vaak damp-open bouwen geassocieerd wordt met bouwbiologisch of ecologisch bouwen.
Olena Shmahalo via Unsplash
Het belang van damp-open bouwen
Vaak wordt gezegd dat een damp-open gebouw vocht in de woning kan
reguleren. Dat is echter maar beperkt en geen reden om damp-open te
bouwen. Circa 95-99% van de vochtigheid in een woning wordt gereguleerd
door de ventilatie. In de winter zal een warmteterugwin unit (wtw) veel
droge lucht inblazen. Een damp-open gebouw zal dan niet voor een betere
vochtigheid kunnen zorgen.
Een damp-open gebouw kan snel veranderende vochtige lucht reguleren en heeft daarmee toch een positief effect op het comfort van een gebouw. In combinatie met bijvoorbeeld leemstucwerk zal vocht perfect gereguleerd worden, wat prettig is voor de mens.
Nog belangrijker is wellicht dat er minder kans op vochtproblemen zullen ontstaan. Gebouwen worden steeds beter geïsoleerd en luchtdicht gemaakt. Maar in elk gebouw zijn details die minder goed dicht te maken zijn of meer warmte doorlaten. Denk aan een buisje door een gevel of een wandcontactdoos in een wand die niet goed is afgedicht. Is dat te voorkomen? In elk gebouw zitten wel ‘lekken’ die minder goede warmteweerstand of luchtdichting hebben! Daarom is het belangrijk dat als er dan vocht door de wanden of daken gaat, dat het gecontroleerd gebeurt door een damp-open constructie. De kans is heel groot dat, met de huidige traditionele bouwwijze, vaker vochtlekken en schimmel zal ontstaan. En dat is uiterst ongezond voor de mensen die daarin wonen of werken.
Is een damp-open gebouw wel luchtdicht?
Voor de bouwbioloog is een ideale wand (van buiten naar binnen):
- waterkerend
- winddicht
- warmtewerend
- damp-open
- luchtdicht
Luchtdicht en damp-open lijken misschien tegenstrijdig, maar zijn verschillende eenheden. Materialen kunnen prima luchtdicht zijn én toch damp kunnen doorlaten.